DE WENTELTRAP NAAR HET HELLEVUUR

DE WENTELTRAP NAAR HET HELLEVUUR

Men kan zich als belegger alleen in veiligheid brengen, als men in paniek raakt voor de grote massa. Natuurlijk betekent dat bijna zeker een ‘te vroeg’ afscheid van bepaalde beleggingen. Maar als de ineenstorting zich eenmaal voltrekt en de hoge waarderingen geheel of gedeeltelijk teniet worden gedaan, dan zal het struisvogelbeleid van de grote massa zich wreken. Alle factoren voor zo’n ineenstorting zijn nu al aanwezig. Maar de markten plegen het overgrote deel van de massa bij een ineenstorting met zich mee te willen sleuren. Daarom rinkelt er nooit tijdig een alarm en vindt zoiets gewoonlijk ‘onverwacht’ plaats. Want tegenwoordig vertrouwt de kudde blindelings in de reddende hand van de Federal Reserve of het Plunge Protection Team - PPT - , die de markten beinvloeden via kwantitatieve verruiming (QE) of via de koop van index futures. Maar die zullen machteloos blijken bij een Tsunami.

Nam de huidige generatie de ervaringen van twee generaties terug maar eens ter harte. Een ieder, die de economische depressiejaren van voor de Tweede Wereldoorlog meemaakte, waarbij tallozen alles plotseling teloor zagen gaan, werd daardoor voorgoed een ander mens. Men was daarna voortdurend op zijn hoede voor naderend onheil en voerde een beleggingsbeleid, dat rekening hield met een regenachtige dag. Hoe langer de huidige markten de indruk geven van een loterij zonder nieten, des te ernstiger wordt de ineenstorting. De waanzin van de massa heeft al een punt bereikt, waarbij riskante activa als ‘veilig’ worden beschouwd. Aandelen als substituut voor obligaties! Dat die activa in het niet zo eens grijze verleden vaak 70 tot 90% konden dalen, wordt gevoeglijk genegeerd. Het paradijs der dwazen! De veralgemeende verkeerde prijszetting van reele en financiele activa, gepaard gaande met een wijdverspreide, bovenmatige hefboomwerking, doet op een gegeven moment het gehele systeem de das om.

Wat wordt de lont in het kruidvat? De markten zijn ver vooruitgelopen op wat de economie ooit zou kunnen presteren. De grootste kopers waren de bedrijven zelf, door inkoop van eigen aandelen, net zoals in 2007, net voor de Financiele Crisis. Bovendien zijn 20% van alle landen in de wereld reeds in officiele deflatie ( bron: Deutsche Bank), terwijl inflatiecijfers overal gestaag blijven afglijden, met name dankzij de lagere olieprijs. Zelfs het superstimuleringsbeleid van Japan, dat een minimale inflatie beoogt van 2%, heeft niet kunnen verhinderen, dat de inflatie verder is afgenomen naar de helft daarvan. De index van levensmiddelenprijzen    (bron: University of Tokyo) is alweer 5 maanden in deflatie! De totale prive- en staatsschuld als percentage van de wereldeconomie breekt ondertussen elk hoogterecord en de autoriteiten zijn als edelherten in de schijnwerpers, terwijl zij in het openbaar niet veel meer kunnen doen, dan een stoer gezicht opzetten. Niets, maar dan ook niets, schijnt te werken.

Natuurlijk niet. Er is nu tienmaal zoveel schuld vereist om eenzelfde economische groei te realiseren als 50 jaar geleden! Elke bovenmatige schuldenlast, die niet in stand kan worden gehouden, zal op een gegeven moment toch, goedschiks of kwaadschiks, omlaaggaan. Een zachte landing is het sprookje van de eeuw! Lees de geschiedenisboekjes er maar op na. Datzelfde geldt voor de Eurozone, die in de verste verte nog steeds niet KAN voldoen aan de meest fundamentele voorwaarden voor een monetaire unie. Naarmate duidelijker wordt, dat de Europese Centrale Bank, net zoals de Bank of Japan, geen konijn uit de hoed kan toveren, dan zullen de zwakke lidstaten een voor een als domino’s omvallen. Dat is waarop een belegger zich moet voorbereiden, anders komt hij straks van een koude kermis thuis. Het is en blijft een mythe, dat, in een federatie, het opdraaien voor elkaars schuld ooit zou kunnen lukken. Zelfs in Amerika, dat warempel een land is met eenzelfde cultuur, kunnen de afzonderlijke staten en steden niet rekenen op een financieel reddingsplan van de federale overheid en zijn daarom gedwongen om een strict begrotingsbeleid te voeren. In de donkere dagen van 1975, moest het pensioenfonds van de leerkrachten, alsmede federale leningen met toekomstige inkomsten als onderpand, eraan te pas komen, om een faillissement van New York op afstand te houden.

De internationale superkredietcyclus bevindt zich in de laatste, beslissende fase. Het is niet te zeggen, hoelang deze fase nog duurt. Maar sinds het jaar 2000, lijkt de fut eruit. Sindsdien komt er allerlei kunst en vliegwerk aan te pas om deze cyclus overeind te houden. Krediet wordt, in de praktijk, niet alleen verleend op basis van een gedeelte van deposito’s. Krediet creert deposito’s, die op hun beurt weer krediet opleveren. Geldcreatie ontstaat niet alleen bij kredietverlening, maar ook bij de koop van waardepapieren, zoals obligaties en aandelen. Dat laatste is gewoon een andere vorm van kredietverlening. Geen wonder, dat het kaartenhuis van de wereldschuld zo exponentieel is gegroeid! Maar deze excessieve wereldschuld heeft onherroepelijk geleid tot de meest armzalige economische groei in 50 jaar, die het straks totaal laat afweten, waardoor dit kaartenhuis zich begeeft onder het gewicht van de, al of niet gedwongen, schuldsanering. De schuld van de een, is immers het bezit van de ander.

DIEDERIK SCHMULL

29 October, 2014

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.

=