HET KREDIETSYSTEEM SMELT WEG

HET KREDIETSYSTEEM SMELT WEG

Er is iets heel erg mis met het internationale geld- en kredietsysteem. Als obligatie-rendementen nagenoeg vervliegen of zelfs negatief worden, dan heeft zo’n schuldbekentenis opeens weinig of geen waarde meer. Bij besparingen, met weinig of negatieve rentevergoeding, is een onteigening aan de gang. Alle schuld bezwijkt, als er niet iets tegenover staat. Voor wat, hoort wat! Renteloze schuld kan niet bestaan, ookal is dat een wensdroom van velen. Alleen de zon schijnt gratis. Opeens zou alle bestaande schuld wel eens problemen kunnen krijgen met herfinanciering of verlenging. Schuld, gebaseerd op onderpand, dat niet in waarde stijgt, maar zelfs daalt, is niets anders dan ‘Ponzi’-schuld, welke in rook opgaat. Het is alsof een ‘bevroren’ systeem als sneeuw voor de zon zou kunnen verdwijnen. De meeste financiele deskundigen ontkennen natuurlijk in alle toonaarden, dat hier iets heel gevaarlijks aan de hand is, want het is gewoon te gruwelijk om zich daarvan een voorstelling te maken. Nee, de markt heeft tijdelijk de prijs van rente onjuist bepaald (‘mispriced’) en een ‘normale’ rente is een kwestie van tijd! De markt zou weldra haar dwaling wel inzien. Zo, nu kunnen we weer overgaan tot de orde van de dag. De economie is toch aan de betere hand? O ja? Waarom zijn talloze doorslaggevende grondstoffenprijzen dan, sinds 2011, met 50 tot 70% ingestort?

In werkelijkheid wordt hier door de Keynesiaanse Centrale Banken een Titanenstrijd geleverd van ‘erop of eronder’. Van 2007 tot het einde van 2016, spuiten de G3 Centrale Banken zoveel liquiditeit in de financiele markten, dat hun balans in duizelingwekkende vaart omhoog wordt gestuwd van 6% naar 25% van het BNP voor de Amerikaanse FED, van 16% naar 28% voor de ECB en van 22% naar 86% voor de Bank of Japan (BOJ). De Zwitserse SNB is al op 85%, vanwege de noodlottige Euro-koppeling. Dit is nog afgezien van een eventuele koerswijziging van de FED om de rente-stijging uit te stellen via QE4! Raden, wie hier garen bij spint. Niet de reele economie, maar de superspeculanten in de financiele sector. Dit lijkt een buitenkansje voor een gigantische aandelenhausse, veel groter dan in 1929 en 2000. De Centrale Banken zijn de gewillige lakeien geworden voor de financiele elite, die bezig is om de grootste financiele buit binnen te halen ooit. ‘Na ons de zondvloed!’ (Madame de Pompadour). Die zondvloed is de daaropvolgende Grote Crash met koersdalingen van 90%!

Maar het is allemaal vechten tegen de bierkaai. Zelfs in Amerika zal de gemiddelde inflatie voor 2015, ondanks alle ‘kwantitatieve verruiming’, 90% lager uitkomen dan in 2011! Zelfs in Amerika, ondanks alle trompetgeschal van een economisch herstel, is het aantal werkenden in de afgelopen 14 jaar nauwelijks gestegen, ondanks een bevolkingsgroei van meer dan 10%! De deflatoire krachten nemen in kracht juist toe, zolang de excessieve wereldschuld, die sinds de crisis van 2008 nog eens met 35% toenam, als een molensteen om de nek van de wereldeconomie blijft hangen. Schuld is niets anders, dan een versnelling van bestedingen van nu, in plaats van bestedingen van straks. Alle onorthodoxe monetaire superstimulering, die de noodzakelijke schuldsanering weer uitstelt, zet de economie juist in zijn achteruitversnelling! Vroeger kon de economie, tijdens regelmatige recessies, schoon schip maken met teveel voorraden, met improductieve schuld (wat rente en hoofdsom niet meer aflost) en met braakliggende capaciteit, om daarna weer een ‘normale’ groei te hervatten. Maar tegenwoordig zit de wereld opgescheept met stuurlui, die constant stijgende prijzen en activa-bubbels zien als een zegen. Ze hebben nog steeds niet door, dat de bezittende bovenlaag dan de enige winnaar is ten koste van ieder ander.

Wie zou dalende prijzen voor levensmiddelen, energie en smartphones niet toejuichen? Wat een misleidende mythe, dat consumenten daarom hun aankopen zouden uitstellen. Niets is minder waar. Maar de wanhopige schuldenaren, inclusief de meeste overheden, smeken om vergeving en staan te trillen, als het geld niet minder waard zou worden. Gewoonweg vette pech! Want in de afgelopen paar honderd jaar, wisselden structurele periodes van inflatie en deflatie elkaar regelmatig af, net zoals eb en vloed. Probeer de natuur maar eens te veranderen. Een inkrimping van geld en krediet, wat deflatie tot gevolg heeft, kan niet worden voorkomen door enkel wat geld rond te strooien (QE), want krediet vormt 97% van het totaal. De enige manier om de wereldwijde deflatie-trend eventjes buiten de deur te houden is via geimporteerde inflatie, na een forse devaluatie van de eigen valuta. Nou, zo’n valuta-oorlog woedt al enige tijd, maar niemand kan als winnaar tevoorschijn komen. Het is een oorlog met uitsluitend verliezers. In de afgelopen 3 jaar drukten liefst 31 grotere landen een devaluatie door van 20% tot 85% ten opzichte van de Amerikaanse Dollar. Het spook van handels- en valuta-restricties waart rond! De wereldhandel is nog nooit zo bedreigd geweest als nu. Een ultieme rampspoed van protectionisme zonder weerga ligt weer op de loer, net zoals in de grimmige jaren ‘30 (o.a. de ‘Buy America Act’ van 1933).

Net zoals in de Griekse mythologie, zullen de inflationistische Titanen het onderspit delven tegen de deflatoire Olympische Goden. De wereld heeft, door de gigantische kredietbubbel, veel te veel van alles. Er is overal overcapaciteit, omdat de economische groei het al tijdenlang laat afweten. Teveel schuld, teveel stagnerend inkomen, teveel vergrijzing, te weinig vraag. De omloopsnelheid van het geld (‘velocity of money’) is al het laagst in 85 jaar, terwijl de geldvermenigvuldiger (‘money multiplier’) sinds 2008, vanwege het zwakke bankwezen, helemaal onderuit is gegaan. Er waren al tijdenlang genoeg tekenen, dat inflatoire verwachtingen volledig onterecht waren. Die verwachtingen, getuige de recente olie- en koperprijs, hebben dan ook de witte vlag gehesen! Alle Monetaristen en Keynesianen zullen uiteindelijk worden verbannen naar de onderwereld, want zij zullen worden afgekraakt, naarmate hun monetair beleid op een gegeven moment een averechts economisch effect blijkt te hebben. Wacht maar, totdat zo’n beleid leidt tot nog meer speculatie, nog minder investeringen, een totaal gebrek aan besparingen, een financiele crisis en, dientengevolge, een torenhoge werkeloosheid. En dit laatste was juist de reden voor een Keynesiaans verruimende aanpak!

Helaas zijn maar weinigen voorbereid op de komende deflatie en depressie, die niet kunnen worden voorkomen, wat de monetaire autoriteiten ook bedenken. Wat maakt het uit, of men de ballen nog enkele jaren in de lucht kan houden? Alle opluchting is tijdelijk. Kasgeld, vooral in Amerikaanse Dollars, die, voor onafzienbare tijd, 60% van de wereldeconomie, plus haar reserves, zullen blijven beheersen, wordt in een dergelijke, moeilijke periode, ‘koning’. Bovendien blijven langere termijn kwaliteitsobligaties de veiligste haven, vooral langere termijn Treasuries, ondanks onderbrekingen. Het rendement op de 30-jarige Japanse staatsobligatie is net weer verder gezakt naar 1.22% en het ligt echt voor de hand, dat het rendement van de 30-jarige Treasury van 2.47% op den duur de richting opgaat van die van Japan, wat een forse opwaardering zou betekenen. Ongelofelijk? Integendeel! Het internationale financiele systeem staat of valt met de waardering van de gigantische obligatiemarkt. Het is het fundament van het vermogen van banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Desnoods koopt een Centrale Bank alle staatsobligaties op, die uitgegeven worden, zoals in Japan, om de lage rente veilig te stellen en die gehele markt ‘illiquide’ te maken.

Ook fysiek Goud, vooral enkele Gouden munten, onder eigen controle, niet onder die van derden, behoort onderdeel te zijn van een vermogen, ongeacht de dagprijs. Het is een ‘wegleggertje’. Zelfs als de prijs het nog langer laat afweten, is fysiek Goud een essentiele verzekering, tegen het ondenkbare en het onverwachte, namelijk een nieuw monetair systeem of ‘Reset’.

De meeste beleggers zullen echter, op een gegeven moment, ernstig hun vingers branden aan overgewaardeerde, krediet-gedreven, riskante activa, zoals aandelen, grondstoffen en onroerend goed. Alles wordt anders! De race naar de bodem is voor sommigen overduidelijk, maar kan nog best op zich laten wachten, zolang Centrale Bankiers voor tovenaars uitgaan. Er staan zoveel belangen op het spel, dat men alles zal doen om het schier onvermijdelijke proberen tegen te houden. Het zal niet mogen baten. Toch moet een vermogen te allen tijden gespreid blijven. Zet nooit alles op 1 kaart! Stel je voor, dat het geld zelf ooit eens wordt gedevalueerd via een geldhervorming. Alle koopkracht van geld is dan eensklaps verdampt! Vaste activa, inclusief aandelen, lijken dan hiertegen bestendig. Herinnert u zich nog het ‘tientje van Lieftinck’ en de plotselinge geldzuivering in Nederland in 1945? Internationale overeenstemming over zo’n aardverschuiving lijkt echter nu vergezocht. De wereld zal eerst op de klippen moeten lopen, met een economische depressie als gevolg, voordat men om 1 tafel gaat zitten. Het is tegenwoordig een ‘ieder-voor-zich’ wereld geworden, waarbij de Zwitserse Centrale Bank (SNB) zelfs het IMF niet had ingelicht over de CHF-ontkoppeling. Natuurlijk niet! Maar zorg ervoor om met alles rekening te houden, want het schuldenmonster is uit zijn kooi ontsnapt. Luister daarom nooit naar de sussende woorden van wie dan ook, vooral niet van hooggeplaatsten.

DIEDERIK SCHMULL

23 Januari, 2015

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, UK

=

DE PUDDING ZAKT IN ELKAAR, BERG JE MAAR!

DE PUDDING ZAKT IN ELKAAR, BERG JE MAAR!

De bezeten monetaire superstimulering heeft niets te maken met duurzame economische groei. Het is als een lekker uitziende cake met alle vereiste ingredienten, die in de oven mooi omhoogkomt, maar helemaal in elkaar zakt, als die eenmaal eruit wordt gehaald. Sta hier eens even bij stil: de stijging van het gerapporteerde Bruto Nationaal Product wereldwijd in de laatste 2 decennia van zo’n 100%, is een aberratie, een abnormale afwijking van wat men, historisch gezien, had mogen verwachten. Het is het onhoudbare resultaat van de krankzinnige ‘Keynesiaanse’ monetaire maatregelen, die het ‘fiat’-kredietsysteem hebben opgeblazen en geleid hebben tot totaal bedrieglijke prijzen. Er zal straks een hele hoge prijs moeten worden betaald voor dit ongedisciplineerde monetaire systeem! Vroeger, voor 1971, was er sprake van een koppeling aan een bepaalde standaard, die sneuvelde als gevolg van de blunder van structurele begrotingstekorten. Als deze standaard niet was verlaten, dan was de totale wereldschuld nooit zo hoog geweest als nu (tegen de 500% als percentage van het BNP voor de grotere, ontwikkelde landen), zou de riskante derivatenberg nooit zo gigantisch zijn geweest als nu (minstens $ 700.000 miljard, 7 maal zo groot als de wereldeconomie), en zou de wereldeconomie ook inderdaad veel kleiner geweest dan nu. Welnu, opgelet! De wereldeconomie wordt in de komende decennia een ernstig kopje kleiner gemaakt, want het valt allemaal niet meer te behappen. Deze monetaire supernova, waarbij, in amper 6 jaar, de totale wereldwijde beurswaarde van aandelen alleen al omhoogspoot met 300% tot $ 75000 miljard, vanwege de meest grootschalige kredietexpansie ooit, spat straks uitelkaar.

Luister naar wat de markt ons probeert te vertellen. De Bloomberg Grondstoffenindex is nu afgegleden naar een lager niveau dan tijdens de financiele crisis van 6 jaar geleden. Hoelang duurt het nog, voordat de aandelenmarkten zich er opeens van bewust worden, dat de wereld afstevent op een enorme economische afkoeling? Het alarmerende nieuws begint hier en daar geleidelijk aan door te dringen. Vele kopstukken kunnen niet zeggen, wat ze denken, maar de huidige cyclus lijkt totaal anders dan anders. De monetaire autoriteiten verliezen hun controle op het financiele systeem, welke uit zijn evenwicht raakt. De superstimulering kan de inkrimping en sanering van krediet niet meer tegenhouden. Maar het onzinnige beleid van Nul-rente en Kwantitatieve Verruiming (QE) heeft wel geleid tot het alom negeren van overduidelijke beleggingsrisico’s en is juist een recept om het financiele systeem om zeep te helpen. Men is volslagen blind geworden voor alle zeepbellen in kredietgedreven activa, die hierdoor zijn ontstaan en die onherroepelijk zullen barsten. De enige reden om iets, vooral de riskante rommel, te kopen, was omdat het steeg! Een schijnmarkt van nep-transacties (‘madeliefjes’) heeft zich van de wereld meester gemaakt. De risico’s zijn niet verdwenen, maar ze zijn voor de onschuldige massa onzichtbaar gemaakt. Het huishoudboekje van de wereld staat op springen, want de Debetzijde, de Achilleshiel van het Nul-rente beleid, is helemaal uit de hand gelopen.

Alsof de, jarenlange, onafgebroken opwaartse trend van de beursindices, de trieste solvabiliteitssituatie in de wereld, aan zijn laars kan blijven lappen. De eindeloze Carry Trades van duizenden miljarden, met ontzaglijke hefbomen, die zo heerlijk het verschil proberen op te strijken tussen een Nul-financiering en eventuele rente en rendement, en die verantwoordelijk zijn voor de valse prijsstelling van allerlei activa, zijn tot een kwalijke ondergang gedoemd. Dan pas komen de werkelijke activaprijzen uit de bus. Men kan niet bezorgd genoeg zijn, als deze slingerbeweging plotseling de verkeerde kant opgaat. De professionele flitshandel (70% van de beursomzet) zal dan zorgen voor het meest historische eenrichtingsverkeer in aandelen naar beneden ooit (‘een kolossale flitscrash’)! De deuren van alle effectenbeurzen worden dan dichtgegooid. De economische depressie van ruim 80 jaar geleden, toen de kredietpiramide, als percentage van de totale economie, veel geringer was, viel nog mee vergeleken met het monster, dat ons straks staat op te wachten. Het uur van de waarheid komt akelig snel op ons af en er rinkelt echt geen bel, als het eenmaal zover is!

Het moet geen verbazing wekken, dat bedrijfsinvesteringen nog nooit zo zijn achtergebleven als in de laatste 2 decennia. Er is teveel onzekerheid over de eindvraag. Daarom werd al dat confetti-geld van de Centrale Banken aangewend voor de, bonusgedreven,  inkoop van eigen aandelen, fusies en overnames, ongeacht de waarderingen, net zoals in 2007, net voor de vorige crisis. Ook toen was bijna 25% van de ‘winst’-cijfers uit de lucht gegrepen, doordat allerlei kostenposten, vrij legaal, werden weggelaten. Wat kan de bedrijfsboekhouding (‘financial engineering’) iedereen toch steeds weer beduvelen. Pas sinds kort, is de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) eindelijk een onderzoek begonnen naar het wegmoffelen van bedrijfsschuld en het opkrikken van kunstmatige bedrijfswinst. De propaganda van de meeste beleggingsanalisten zal dan ongetwijfeld eindelijk worden doorgeprikt. De waardering van de, cyclisch-aangepaste, S&P 500 index, is 6 maal het historisch gemiddelde van de afgelopen 50 jaar. De Russell 2000 index staat liefst op 85 maal de gerapporteerde winst!

En dan het kaartenhuis China, waar de kredietbubbel in amper 15 jaar zeker 25 maal is gegroeid tot een veelvoud van de economie, die gedurende die tijd 900% toenam. Deze onnatuurlijke economische expansie verklaart de eenmalige, nog nooit eerder vertoonde, parabolische beweging in peperdure grondstoffenprijzen, die tot 2008, alle historische prijscycli achter zich liet, vanwege infrastructuurstimuleringen aldaar, niet vanwege reele vraag en aanbod. Er was sprake van valse vraag! De leegstand is nog steeds ongehoord. Verder dienden bepaalde grondstoffenvoorraden, zoals koper, als onderpand voor allerlei financieringen, met een schier eindeloos hergebruik van zekerheden (rehypothekering). Wat een onecht schimmenspel! Het is zonneklaar, dat de grondstoffenprijzen structureel op hun retour zijn. De gemiddelde historische prijzen liggen echter nog 50 tot 70% lager dan nu! Dit geldt ook voor de olieprijs, die in de jaren ‘90 rond de $ 20.- stond, gelijk aan de reele, na aftrek van inflatie, prijs van 100 jaar daarvoor. De $ 100.- prijs was te danken aan het monetaire oppompbeleid (en de Futuresmarkt!), niet aan de reele vraag! Olie is nu slechts verantwoordelijk voor 31% van ‘s werelds energie tegenover 46% zo’n 41 jaar geleden. Het OPEC-kartel heeft zijn greep op de olie-markt verloren. Het is een ‘ieder-voor-zich’ kartel geworden, met oliereserves, die waarschijnlijk veel lager zijn dan de officiele schattingen.

Er volgt nu een grondstoffenmalaise van tientallen jaren. Dit keer wordt de glijvlucht naar beneden niet onderbroken door een eventueel cyclisch herstel: de wereld zit immers volgepropt met schuld (‘Peak Debt’!) en met onrendabele investeringen. Hoort u al het gedonder van de opkomende financiele storm? Wordt het nu duidelijk, dat een groot gedeelte van de Chinese economie niet voor herhaling vatbaar is en daarom wegvalt? Daarom is China’s schuld, als percentage van haar economie, nog veel groter dan het lijkt. China’s staalsector is nu 10 maal zo groot als die van Amerika en de bezettingsgraad is hard op weg om in te storten naar 50%. Meer dan de helft van alle mijnbouw in de wereld gaat straks in de mottenballen. Het ziet er zuur uit voor de $ 9000 miljard in illiquide schuldpapier van de zogenaamde Opkomende Landen. Is uw pensioenfonds ook de klos? Vergelijk het rustig maar met de  Amerikaanse spoorweghausse in de 19de eeuw en de daaropvolgende, bijna 30-jarige, economische depressie. Ook toen bleef het grootste gedeelte van het gigantische spoorwegnet onbenut. Niets en niemand kan overcapaciteit wegtoveren. De natuur doet op een gegeven moment gewoon zijn werk zelf wel.

De meeste, hoogstbetaalde, financiele deskundigen ter wereld rekenden in 2014 op hogere economische groei, inflatie, grondstoffenprijzen en rente. Het tegenovergestelde is gebeurd en wat er aan economische groei werd geregistreerd, is uiterst twijfelachtig. Nog nooit zijn de internationale statististische gegevens zo misleidend geweest als nu. Maar dat neemt niet weg, dat de meesten nog steeds ervan uitgaan, dat de rente in kwaliteitslanden  alleen maar kan stijgen, terwijl elke nominale stijging slechts tijdelijk is in een wereld, die meer deflatoir wordt met de dag. De implosie van de kredietpiramide zal plotseling plaatsvinden, zodra men, van de ene op de andere dag, het vertrouwen verliest in de houdbaarheid daarvan. Centrale Bankiers, die iedereen een rad voor de ogen hebben gedraaid, doordat zij de normale speculatie-angst uit het casino dachten te verbannen, zullen dan worden verguisd. Maar goed ook, dat zij allemaal een Zwitsers paspoort bezitten, waardoor zij zich te zijner tijd kunnen schuilhouden in de onneembare vesting van de Bank of International Settlements (BIS) te Basel. Zij zullen van schrik verstijven, omdat zij warempel zelf geloof hadden gehecht aan hun, zogenaamde, magische krachten om het verboden paradijs, namelijk onbeperkte schuld, eeuwig te laten voortduren met hun ongekende, monetaire experimenten. Men kan gerust stellen, dat de krankzinnigen zich een tijdje (de laatste 20 jaar) meester hadden gemaakt van het gekkenhuis.Toekomstige generaties zullen zich afvragen, hoe het toch mogelijk is geweest, dat zij de wereld zo op sleeptouw hadden kunnen nemen.

DIEDERIK SCHMULL

3 Januari, 2015

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.

=